علیه روانشناسی زرد/  ادبیات «موفقیت فردی» چه بر سر فرهنگ عمومی کشور آورده؟

به گزارش تحریریه فرهنگ و تربیت- جامع، محسن خاکی، پژوهشگر عدالت آموزشی با اشاره به بازار نشر و ترجمه کتاب‌های روان‌شناسی زرد در کشور گفت: فرهنگ عمومی کشور با نشر و ترجمه کتاب‌های روانشناسی زرد و ادبیات موفقیت به دوگانه «تولید» و «تکسب» وارد شده است. در این کتاب‌ها انسان ایرانی به این سمت هدایت می‌شود که تنها «تکسب» مهم است و فرد فقط باید کسب کند و آنچه را می‌خواهد از جامعه خود به دست آورد و نیازی نیست که به جامعه خود چیزی اضافه کند؛ بنابراین در این معنا، مفهوم «تکسب» در مقابل مفهوم «تولید» قرار می‌گیرد.

محسن خاکی، ادامه داد: مفهوم تربیت اقتصادی در کشور قرار است در این معنا از موفقیت مالی و دستاوردهای شخصی در کدام سمت قرار گیرد؟ ما در این نوع از تربیت به دنبال تولیدگری، دست‌ورزی انسان هستیم؟ یا قرار است که تربیت اقتصادی خود را در مفهومی به نام «سواد مالی» تعریف کنیم که در آن فرد حتی به تولیدگری و مولد بودن، فکر هم نکند و جامعه خود را مانند هلدینگی اقتصادی تصور کند و صرفاً به کنترل‌گری منابع مالی خود بپردازد. همچنین در عرصه اقتصاد رفتارگرا نیز دوگانه «رنج» و «لذت» وجود دارد که یک دوگانه «روان‌شناختی» است. در این نگاه انسان موجودی اساساً رنج‌گریز است و کار را به مثابه رنج تصور می‌کند. کار برای او لذت نیست، این انسان در دو گانه تولید و مصرف به سمت «مصرف» می‌رود.