از یک طرف مانده و از یک طرف رانده/ چرا نهضت سوادآموزی نیازمند تحول در مأموریت است؟
تحریریه روزنگار- جامع:
اولین جرقه‌های سوادآموزی در ایران به اداره اکابر بازمی‌گردد. این اداره براساس قانون موظف شده بود، در تمام مدارس روزانه کلاس‌هایی مخصوص باسواد کردن بزرگسالان را برگزار کند؛ اما عمر آن کوتاه بود. پس از آن سپاه دانش، تلاش دیگری در نبرد با بی‌سوادی در پهلوی دوم بود. با پیروزی انقلاب اسلامی تلاش‌ها در راستای پوشش سراسری سواد در حد خواندن، نوشتن و آموختن حساب و بالابردن سطح فرهنگ و نشر فرهنگ اسلامی مناسب با سوادآموزان ادامه یافت. هم‌اکنون و با گذشت ۴۵ سال از فرمان تاسیس نهضت سوادآموزی توسط امام‌خمینی(ره)، بازنگری و تغییر در ماموریت این سازمان ضروری است.
ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق آموزش‌وپرورش در این‌باره در گفتگو با جامع می‌گوید: تا چند سال قبل ما در کشور حدود ۱۰ میلیون بی‌سواد و کم‌سواد داشته‌ایم که این عدد خود کارایی نهضت سوادآموزی را زیر سوال می‌برد.
ناتوانایی نهضت سوادآموزی در انجام ماموریت انسداد مبادی بی‌سوادی
نهضت سوادآموزی در مسیر ریشه‌کن کردن بی‌سوادی در سه دهه اول تاسیس خود گام‌های موثری برداشت تا جایی که تعداد بی‌سوادان کشور از ۱۴ میلیون نفر در سال ۱۳۵۵ به یک میلیون و ۷۰۰هزار نفر کاهش یافت و فاصله سواد میان شهرنشینان و روستائیان را به ۱۱ درصد رساند. روند موفقیت‌آمیز نهضت سوادآموزی در انسداد مبادی بی‌سوادی به دهه چهارم تاسیس این سازمان رسید. نهضت سوادآموزی هم‌اکنون بر اساس آمار در انجام ماموریت محوری خود ناتوان است. ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق آموزش‌وپرورش در این‌باره در گفتگو با جامع می‌گوید: تا چند سال قبل ما در کشور حدود ۱۰ میلیون بی‌سواد و کم‌سواد داشته‌ایم که این عدد خود کارایی نهضت سوادآموزی را زیر سوال می‌برد.
ابراهیم سحرخیز با بیان اینکه در آموزش پرورش به خصوص در دوره ابتدایی پوشش تحصیلی بالایی وجود دارد، افزود: مشکل ما در کیفیت آموزش و عدالت آموزشی است. اگر در مقطع ابتدایی موفق عمل کنیم، دیگر با پدیده‌ای به نام بی‌سوادی در سنین ۱۰ تا ۴۰ سال روبرو نمی‌شویم. حذف کردن زمینه‌های استضعاف اجتماعی، دسترسی همگانی دانش‌آموزان به آموزش باکیفیت و افزایش سخت‌گیری‌های ترک تحصیل و…. از جمله مواردی است که می‌تواند از گسترش بی‌سوادی جلوگیری کند.
کیفیت‌بخشی به آموزش ابتدایی راهکار بازدارنده از گسترش بی‌سوادی در کشور است
معاون اسبق آموزش‌وپرورش در پایان با انتقاد از شیوه سنتی حاکم بر نهضت سوادآموزی گفت: اینکه هم‌چنان در نهضت سوادآموزی به دنبال بی‌سوادان باشیم و آن‌ها را به دست آموزشیاران نهضت سوادآموزی بسپاریم، در عصر حاضر کار درستی نیست. ادامه نهضت سواد آموزی به شیوه کنونی خسارت‌های بزرگی را به‌همراه دارد. پوشش تحصیلی دانش‌آموزان در نقاط مختلف روستایی، کوهستانی، مرزی و… کشور از این خبر می‌دهد که ادامه نهضت سوادآموزی به شیوه گذشته به‌صلاح نیست. با حذف ردیف بودجه نهضت سوادآموزی و اضافه کردن آن بودجه به معاونت آموزش ابتدایی از ترک تحصیل کودکان جلوگیری به عمل آورده و سواد آموزی را در دوره ابتدایی به طور سراسری پیگیری کنیم که نیازی به نهضت سوادآموزی نداشته باشیم. بنابراین نهضت سواد آموزی با سابقه چندین ساله، امروز کارایی لازم را ندارد و شاید انحلال نهضت سوادآموزی، کارسازتر از بودنش باشد و باری را از دوش آموزش و پرورش بردارد.
