عدالت، کار درست کدام است؟/ خود را از ننگ حامیان نسلکشی در غزه برهانید +نامه جمعی از معلمان عدالتخواه به مایکل سندل، فیلسوف فلسفه و اخلاق
تحریریه جامع:
فیلسوف عدالت و اندیشمند فلسفه اخلاق و سیاست، جناب آقای پرفسور مایکل سندل!
ما جمعی از معلمان ایرانی عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی، در شش ماه گذشته، کتاب «عدالت، کار درست برای انجام دادن کدام است» را جمعخوانی کردیم و بسیار از آن آموختهایم. گزارش شما از مکاتب مختلف فلسفه اخلاق و سیاست درباره عدالت و نقد آنها و ارائه رویکرد فضیلتگرایی و سیاست خیر عمومی میتواند دستاوردهای خوبی برای اندیشمندان و دغدغهمندان عدالت داشته باشد.
پس از اتمام مطالعه کتاب مناسب دیدیم با شما گفتگویی مکتوب داشته باشیم.
شما در فصل معماهای وفاداری کتاب عدالت، از عذرخواهی رهبران سیاسی آلمان بابت جرایم غیرقابل بیان علیه یهودیها گفتهاید، از عذرخواهی رهبران سیاسی ژاپن بابت بردگی جنسی زنان و دختران کرهای توسط سربازان ژاپنی گفتهاید، از عذرخواهی رهبران سیاسی استرالیا بابت کودک دزدی گفتهاید، از عذرخواهی ریگان از آمریکاییهای ژاپنیتبار بابت حبس آنها در بازداشتگاه غیرنظامی در جنگ جهانی دوم گفتهاید و این «عذرخواهی بابت اشتباهات تاریخی» را معنادار و اخلاقی میدانید؛ چرا که از فرد برداشت روایی دارید و هویت فرد را نشأت گرفته از جوامعی میدانید که در آن با یک گذشته متولد شده و در آن زندگی کرده؛ و با این موضع در مقابل فردگرایی اخلاقی ایستادهاید.
همچنین در تبیین همبستگی ذیل رویکرد فضیلتگرایی، معتقدید همبستگی همانگونه که میتواند دلیل مشخصی برای غرور، دفاع و حمایت از مردم خودمان ایجاد کند، میتواند به ما دلیلی مشخص برای انتقاد و شرم از مردم خودمان یا فعالیتهای دولتمان بدهد و اینگونه از فردگرایی اخلاقی که انسانها احساس شرم و وفاداری ندارند، انتقاد کردهاید.
گفتهاید بر خلاف اندیشه رالز، مسئولیت اخلاقی صرفا با تعهد اختیاری یا وظایف طبیعی ایجاد نمیشود، بلکه تعهدات همبستگی خاص که مستلزم موافقت نیستند هم مسئولیت اخلاقی ایجاد میکنند و معتقدید بر اساس مفهوم روایی از فرد، یک خانواده، ملت یا مردم بخشی از ما هستند و مسئولیتهای اخلاقی به درستی بر ما تحمیل میشوند و نمیتوان خود را از عملکرد آنان و پیامدهای آن جدا کرد.
در یک سال اخیر شاهد اشتباهات تاریخی اسرائیل علیه کودکان و زنان و غیر نظامیها در غزه هستیم و در این میان حمایت دولت آمریکا از اسرائیل باعث تقویت این جنایات شده است. کمکهای نظامی دولت آمریکا به اسرائیل در این جنگ، فکت شیت بودجه کمک دولت آمریکا به اسرائیل در ماه مارس امسال، تماسهای مکرر رهبران سیاسی آمریکا با اسرائیل برای پشتیبانی و گزارش شورای روابط خارجی آمریکا از بودجه کمکهای نظامی آمریکا به اسرائیل نشان میدهد که نقش پشتیبانی آمریکا از اسرائیل در این جنگ جدی است.
به نظر میآید شما بهعنوان یک اندیشمند آمریکایی که به مسئولیت همبستگی قائل هستید، میتوانید برای پیشگیری از حمایت دولت آمریکا و گسترش جنایتها در برابر زنان و کودکان بی دفاع گام بردارید.
مطابق با اندیشه نوارسطویی، آوارگی و مرگ برای مردم بی گناه غزه طبیعی و مناسب نیست و به اجبار حملات اسرائیلی ها، اتفاقی غیرطبیعی و ناعادلانه رقم خورده است. اینجاست که دنیا میتواند به نوارسطوییها امیدوار باشد تا برای توقف این بیعدالتی گام بردارند.
از سوی دیگر به عنوان مثال شاهد آن هستیم که گیدئونلوی، ستوننویس روزنامه هاآرتص اشاره میکند: «خود برتر بینی اسرائیلیها با عنوان قوم برگزیده و انسانیتزدایی سازمان یافته از فلسطینیها جنایات هولناکی را رقم میزند». جناب پروفسور سندل! این نژاد پرستی فضیلت عمومی را در دنیا به خطر انداخته است و دغدغهمندان عدالت و خیر عمومی، نمیتوانند نسبت به این مسئله بیتوجه باشند؛ چرا که نژادپرستی، هر ادراکی از خیر عمومی و فضیلت را محدود و منحرف کرده و اجازه گفتگو، مشغولیت اخلاقی و دورهم جمع شدن گروههای متنوع را نخواهد داد؛ همان سیاستهای خیر عمومی که در فصل ۱۰ کتاب خود به آن اشاره کردهاید.
تقدم خیر بر حق ما را به این موضع رهنمون میکند که گامی برداریم و به تاریخ نگاهی بیندازیم، همبستگی تاریخی و با سابقۀ مردم بومی مسلمان، مسیحی و یهودی سرزمین فلسطین را ببینیم و خیر را جستجو کنیم، حتی اگر حقوق و قراردادهای غیر طبیعی و جعلی در ۱۹۴۸ خلاف آن را قرار کرده باشد.
ما معلمان به فضیلتگرایی، امید بیشتری داریم که بتواند در برابر اندیشههای خودآئین و قراردادگرای لیبرالی قد علم کند و برای عدالت نه تنها در ساحت اندیشه بلکه در مقام عمل قدمی بردارد.
از شما میخواهیم مطابق اندیشه فضیلتگرایانه، در برابر نسل کشی انسانها در غزه بایستید و از شرمی که در آینده، برای حامیان این نسل کشی پیش خواهد آمد خود را برهانید.
با تشکر از توجه شما
آدرس ایمیل برای ارتباط: r.fazel@cfu.ac.ir
اسمی امضاکنندگان نامه:
• خاکی، محسن. دکترای اقتصاد، معلم پرورشی دبیرستان، راهبر حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• فاضل، رقیه. دکتری مدیریت آموزشی، عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان، راهبر حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• احمدپوری، آرمیتا. کارشناسی فیزیک، دبیر فیزیک دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• اسدی، زکیه. کارشناسی علوم تربیتی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• اصغری نمدانی، زهرا. کارشناسی ارشد جامعه شناسی، معلم جامعه شناسی دبیرستان
• امینی، محدثه. کارشناسی علوم تربیتی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• بشیری، مهدی. دانشجوی کارشناسی ارشد حکمرانی آموزشی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• پاشانژاد، محمدرضا. کارشناسی زیستشناسی، معلم زیستشناسی دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• پورنیان، معصومه. کارشناسی آموزش ابتدایی و زبان انگلیسی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• تعقلی، مرضیه. دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، مربی پرورشی دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• جاوید، محمدحسین. دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، معلم شیمی دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• جهانبخش، سارا. دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزشی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• جهانگیری، اسماعیل. دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• خان احمدی، سمانه. دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• خلج، رضوانه. کارشناسی تاریخ، معلم تاریخ دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• دلیلی، امیرحسین. دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، معلم زبان عربی دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• رحیمی، محسن. کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، معلم فیزیک دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• رفیعیزاده، مرصاد. دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی درسی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• زنگویی، مجتبی. دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی معلم ریاضی دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• سرمدی، فاطمه. دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ، معلم تاریخ دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• سلیمانی، زهرا. کارشناسی علوم تربیتی، معلم و معاون ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• شاطری، محسن. دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• شیروانیپور، آمنه. کارشناسی علوم تربیتی، مدیر دبیرستان، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• عراقیان، فاطمه. کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، پژوهشگر تربیتی
• عشقی، مرضیه. دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، مربی پرورشی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• فخرایی، ساجده. دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• قائمی نیک، محمدرضا. دکتری جامعه شناسی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
• گودرزی، حنانه. کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، معلم ابتدایی، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• ملایی، رضا. دکتری فلسفه علوم اجتماعی
• میرخالص، عاطفه. کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، معلم علوم تجربی متوسطه، عضو حلقه مطالعاتی عدالت آموزشی
• نقره ای، مرتضی. د
دکتری برنامه درسی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی