توجه به مشارکت حداکثری مردم مهمترین لایه «عدالت اجتماعی» است
محمدصادق ترابزاده، عدالتپژوه مرکز رشد دانشگاه امام صادق در دوره «بینصیب» با اشاره به اینکه زندگی انسان موضوع «عدالت اجتماعی» است، گفت: انسانها با داراییها و تواناییهای یکسان بر روی یک سفره واحد مینشینند. نظم اجتماعی نیز موضوع عدالت اجتماعی است، قرار نیست که ما در جامعه «برابری» ایجاد کنیم؛ ما باید در جامعه «برادری» ایجاد کنیم. تلاش برای دسترسی همگانی به منابع اولیه یکی از اهداف در مسیر عدالتخواهی است؛ اما تمامِ عدالتخواهی در دسترسی برابر خلاصه نمیشود.
عدالت اجتماعی به دنبال تحقق یک نسخه توازن است که زمینه بروز و ظهور استعدادهای افراد را ایجاد کند. نظام اجتماعی از پیوندهای اجتماعی، اقتصاد، قدرت و معنویت موجود در یک جامعه تشکیل میشود. جامعه مطلوب در پیوندهای اجتماعی دنبال مشارکت حداکثری مردم است و در این جامعه افراد باید از معیشت متوازن برخوردار باشند و از مسیر امکانات کار و توجه به ارزش کار استفاده کنند.
هر مکتب اجتماعی فرمول ساخت جامعه خود را طراحی میکند و در هر مکتبی، مهمترین پایه «عدالت اجتماعی» است. در عدالت اجتماعی نسبتهایی برقرار است که پیوندهای اجتماعی مختلف از مهمترین آنهاست. اگر افراد به دلیل ضعف جامعه در توجه به پیوندهای اجتماعی گوناگون از جامعه باز بمانند به کلیت جامعه آسیب وارد میشود و جامعه خالی از پیوندهای اجتماعی مردم خود میشود. اسلام برای تحقق عدالت اجتماعی بخشی از ریسکهای اجتماعی را در لایه پیوندهای اجتماعی پوشش میدهد، مهم ترین راه شکلگیری پیوندهای اجتماعی تحقق مثلث انسجام اجتماعی، روابط درست اقتصادی و قدرت است. این مثلث را در عدالت آموزشی هم میتوان دنبال کرد؛ بنابراین چیستی آموزش باید متناسب با غایت خلاقت و اجتماعی باشد که تعلیم و تربیت را شکل میدهد. نظریه عدالت در اندیشه اسلامی چند معیاره و در حوزههای اجتماعی مختلف متفاوت است که برای آن باید به تنظیم درستی از نظامهای اجتماعی رسید.