در تله فراموشی تاریخ: چرا بدون فهم گذشته نمیتوان آینده آموزش و توسعه را ساخت؟ +دوره بینصیب
تحریریه روزنگار- جامع: ریحانه نادرینژاد، دکترای جامعهشناسی توسعه و اقتصادی در دومین دوره ملی «بینصیب» تأکید کرد که بدون فهم تاریخ نمیتوان در حوزههایی مثل آموزشوپرورش به تحول رسید. وی افزود:
«اگر مسیر تاریخی خود و غرب را نشناسیم، نمیفهمیم چه تصمیمی باید بگیریم. آینده ما در امتداد گذشتهمان شکل گرفته و نهادهای کلیدی مثل آموزشوپرورش در ساختارهایی گرفتار شدهاند که تغییرشان بسیار دشوار است. اگر کسی از تحول در آموزش بگوید اما تاریخ تحولات غرب را نشناسد، حرفش بیاثر است.»
نادرینژاد، تأکید کرد نظام علمی بدون درک ریشهها و سیر تاریخی، صرفاً تکرار گذشته است. ما گاهی با تصویری انتزاعی از توسعه مواجهیم. در حالیکه کشورهای توسعهیافته با دولتهای حمایتی به رشد رسیدهاند نه صرفاً با رویکرد بازار آزاد. برای مثال، انگلستان با حمایت دولتی رشد کرد نه با اقتصاد کاملاً آزاد. آلمان با تکیه بر اقتصاد ملی به رقابت با انگلیس و فرانسه رسید. اما ما فقط شعارهای توسعه دولتهای غربی را میشنویم، نه واقعیتها را. همچنین وی اشاره به تحول دولت رفاه، شکلگیری آموزش همگانی، بحرانهای نولیبرالیسم و ظهور نظریههای انتقادی در غرب گفت: تحلیل تاریخی نظریههای اقتصادی و سیاسی نشان میدهد آنچه امروز در غرب اجرا میشود، نتیجهی مواجهه با بحرانهاست. در حالیکه ما بدون مواجهه با شرایط بومی، نسخههای وارداتی را تکرار میکنیم. حتی در اقتصاد، اگر فلسفه ندانیم، فهممان از عدد و نمودار بیفایده است.
نادرینژاد همچنین از ضعف گفتوگو، نبود نظام مؤثر تربیت نخبگان، و فاصله شعار تا واقعیت در سیاستگذاریهای کشور انتقاد کرد و هشدار داد:
توسعه نیافتگی ما ناشی از اجرا نشدن سیاستهاست، نه صرفاً طراحی نادرست. ما فقط مدل تأمین مالی آموزش را عوض کردهایم، نه محتوای آن را.»