رقیه فاضل: لزوم تحول در مدارس مناطق محروم 

تحریریه روزنگار- جامع؛

رقیه فاضل پژوهشگر عدالت آموزشی در اولین روز از دوره ملی رهداد ( ویژه معلمان مناطق محروم) گفت: رویکردهای محرومیت‌زدایی از آموزش را می‌توان به پنج نگاه و رویکرد متفاوت تقسیم کرد که عبارت‌اند از؛ نگاه به محرومیت، نگاه به آموزش، نگاه به مردم، نگاه به روستا و نگاه به توانمندسازی.

رقیه فاضل در ادامه با بیان اینکه نیازمند تحول در مدارس مناطق محروم هستیم، ادامه داد: مدرسه اساسا نهادی ماموریت‌محور است. فعالیت‌هایی که در مدرسه انجام می‌شود نیازمند امتداد در جامعه به‌ویژه در جامعه روستایی و محروم است. نهضت‌سوادآموزی الگوی خوبی برای درک نگاه انقلاب اسلامی به محرومیت‌زدایی در آموزش است.

نگاه به محرومیت

یکی از رویکردها به مسئله محرومیت این است که محرومیت و فقر افراد را ناشی از اراده‌های فردی چون تنبلی، بی‌انگیزگی و…. می‌داند. و در سمت دیگر محرومیت و فقر را در کنار اراده‌های فردی به ساختارهایی که افراد را در استضعاف و ضعف قرار می‌دهند و به سلطه خود خو کرده‌اند، قرار می‌دهد که این رویکرد، رویکرد درستی است و نشان از آن دارد که صرف رویکردهای انگیزشی و تقویت توانمندی‌های فردی برای رسیدن افراد به سعادت در زندگی نیست و نیازمند تغییر رویه در ساختار استضعاف‌پرور هستیم.

نگاه به آموزش

یکی دیگر از رویکردهای مهم در مسئله محرومیت‌زدایی از امر آموزش نوع نگاه و مواجه با آموزش است. آموزش را برای توسعه می‌خواهیم، برای کاهش بزهکاری‌های اجتماعی نیازمند آمورش هستیم. آموزش مهارت‌محور و اشتغال‌محوری از جمله رویکردهای مهم در محرومیت‌زدایی از آموزش است. همچین همه دانش‌آموزان باید از آموزش برابر، آموزش باکیفیت و… برخوردار باشند.

نگاه به مردم

مسئله «مردم» در مناطق روستایی بسیار حائز اهمیت است. مردم، دریافت‌کننده خدمات آموزشی هستند و نباید بیرون از روستا برای امور مختلف آن‌ها از جمله شیوه محرومیت‌زدایی از آموزش، تصمیم گرفته شود. مردم آفریننده خدمات نیز هستند و باید به مردم روستا به عنوان عناصر فعال هر منطقه در راستای محرومیت‌زدایی توجه کرد. هنگامی که مردم در تصمیمات خود مشارکت داشته باشند، اعتماد به نفس و هویت آن‌ها نیز تقویت می‌شود.

نگاه به روستا

رویکردها نسبت به روستا نباید به مثابه یک جامعه کوچک توسعه نیافته باشد که هر چه زودتر نیازمند تبدیل شدن به شهر است، روستا بستر ظرفیت‌های کوچک و بزرگ است. محرومیت‌زدایی از آموزش در مناطق محروم با پذیرش تکثرها و یادگیری متقابل از تجارب مشابه در شهر می‌تواند در ایجاد دغدغه‌های کلان همگانی برای این امر موثر باشد.

نگاه به توانمندسازی

ما نیازمند تحول در مدارس مناطق محروم هستیم. مدرسه اساسا نهادی ماموریت‌محور است. فعالیت‌هایی که در مدرسه انجام می‌شود نیازمند امتداد در جامعه به‌ویژه در جامعه روستایی و محروم است. نهضت‌سوادآموزی الگوی خوبی برای درک نگاه انقلاب اسلامی به محرومیت‌زدایی در آموزش است.