علیه طبقهبندی نسلی / چرا ایرانِ پس از جنگ ۱۲ روزه باید از پدیده «سادهسازی» نسلهای زد و آلفا فاصله بگیرد؟
تحریریه روزنگار- جامع:
«اینجا ایرانه.» دو کلمهای که گفته شد و به دریافت این جمله از جامعه ایرانی منجر شد: «بغض ما هم با تو ترکید، دختر ایران.» دختر ایران که در طبقهبندیهای نسلی در شمار نسل زد(z) است، در روزهای پس از جنگ ۱۲ روزه با این دو کلمه و یک بغض، «از جاکندگی و رهاشدگی» ملی و هویتی را که از مشخصههای نسل z است را به چالش میکشد. طبقهبندی نسلی که معمار آن اگوست کنت پدر علم جامعهشناسی است، در کنار استدلالهای مفیدی که از دستهبندی افراد بر اساس گروههای سنی و رویدادهای تاریخی ارائه میدهد، مسئله دقت و سودمندی آن مورد بحث جدی است.
جامعه ایرانی و بهویژه سیاستگذاران فرهنگی و آموزشی تا کنون در مواجهه با نسل زد بهگونهای منفعلانه و در مواردی غیرمسئولانه برخورد کردهاند و در رویارویی با نسل جدید، در تلهی طبقهبندی نسلی به «سادهسازی» گرفتار شدند. برچسبهای مختلف و یکسانی که به این گروههای سنی زده میشود و هر بار تنوع و تکثر رفتاری درون نسلی این گروه را به حاشیه میبرد؛ در ساختار انتخاب رفتاری و سیاستی مسئولان نیز قابل مشاهده است و حذف ایدهپردازی اجتماعی برای نسلهای متکثر دهههای هشتاد و نود را سبب شده است. بنابراین سادهسازی و تقلیل نیازها، خواستههای و… این گروه سنی به طبقهبندی نسلیشان با انفعال سیاستی مسئولان و کارگزارن در دو دهه اخیر همراه بوده است.
بهطور مثال پیش از جنگ تحمیلی اخیر نه تنها در اجتماعات عمومی بلکه در باور سیاستگذاران نیز نسل جدید از باورهای ملی و دینی فاصله گرفته بود و بنا بر این بود که تنها به اقلیتی اندک از این نسل که با جهتگیریهای کلی کشور همراه هستند، اکتفا شود. امروز اما با موقعیت تعرض دشمن متجاوز صهیونی و دفاع ملی مردم ایران، همهی گروههای سنی با حضور پررنگ و با فاصله نسلهای زد و آلفا در زیر پرچم وطن جای خود را بازیابی کردند و این نشان از عمق فرهنگ عمومی و پویایی جامعه ایرانی-اسلامی دارد.
اکنون که تجربه جنگ، حس همبستگی ملی را در میان نسلهای مختلف زنده کرده، فرصت مناسبی فراهم شده تا دستگاه تعلیم و تربیت کشور در مدارس و دانشگاهها، کلیشهزدایی از طبقهبندی نسلی را در پیش گیرند و از نگاه قالبی و برچسبزنانه به نسلها عبور کرده و برنامهریزی مبتنی بر واقعیتهای ملی و دینی را در پیش گیرد و نسل جدید خود را برای علم مفید و ملی، تقویت کنند.